Nizami_Rug_Crop

خمسهٔ نظامی یا پنج گنج نظامی عنوان مجموعهٔ پنج منظومه – حدود ۲۸۹۰۰ بیت – ملقب به پنج گنج از نظامی گنجوی است، شامل:

مخزن‌الاسرار، سرودهٔ ۵۷۰ ق

خسرو و شیرین، سرودهٔ ۵۷۶ ق

لیلی و مجنون، سرودهٔ ۵۸۴ ق

هفت‌پیکر، سرودهٔ ۵۹۳ ق

اسکندرنامه مشتمل بر دو قسمت به نام‌های شرفنامه و اقبال‌نامه، سرودهٔ ۵۹۹ ق یا به روایتی بین ۶۰۷ و ۶۱۱ ق

نخستین بار در ۱۸۴۷ م یا ۱۲۵۰ ق در بمبئی و در ۱۲۶۱ ق در تهران به چاپ رسید. نخستین کسی که سعی وافری بر ارائهٔ مجموعه‌ای منسجم و مصحح از آثار نظامی به کار برد وحید دستگردی بود که حاصل کارش بین ۱۳۱۳ تا ۱۳۱۷ خورشیدی منتشر شد. پس از وی چاپ‌های دیگری نیز انتشار یافت که از جملهٔ آنها مجموعهٔ شش جلدی با تصحیح و توضیح بهروز ثروتیان است که از سال ۱۳۶۳ تا ۱۳۷۹ توسّط انتشارات توس به چاپ رسید، و بار دیگر در سال ۱۳۸۶ با تصحیح و شرح مجدد توسط انتشارات امیرکبیرمنتشر شد. این اثر در فهرست میراث مستند برنامهٔ حافظهٔ جهانی یونسکو از سوی ایران ثبت گردیده‌است.خمسهٔ نظامی به همت رستم علی‌اف به زبان روسی ترجمه و منتشر شده‌ است.

khamese nazami 1595
Neazami’s Panj Ganj mughal
khamese nazami safavi
Neazami’s Panj Ganj safavi
khamese nazami shiraz
Neazami’s Panj Ganj pakestan
ین یک نسخه روشن و نشان داده شده از Khamsah (پنج نفره) توسط نظامی گنجوی (د. 605 ق / 1209 م.)، تکمیل شده توسط حبیب الله بن علی بن حسام در ایران عصر صفوی در ربیع دوم 971 ق / 1563 م است. عناوین تذهیب ، پنج شعر را معرفی می کنند و سی تصویر نیز در آن وجود دارد که اکثر آنها مربوط به قرن سیزدهم هجری / نوزدهم میلادی قاجار ایران است. یادداشتها و تمبرهای مالکیت نشانگر منشأ این نسخه خطی در سراسر رمزنگاری (قوم 1a ، 2a ، 153a ، 177a ، 233a ، 349a و 351a) یافت می شود. صحافی به نسخه اصلی نیست.
Nizami’s Panj Ganj Qajar
history footer
History