کاخ ثابت پاسال که با نام کاخ ورسای ایران^[۱] یا قصر سنگی^[۲] هم شناخته می‌شود در آغاز متعلق به حبیب‌الله ثابت (معروف به ثابت پاسال) سرمایه‌دار نامور ایرانی در پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران بود که پس از انقلاب مصادره شد. این ساختمان با بیش از ۱۱ هزار و ۵۴۳ متر مربع مساحت، به‌عنوان بزرگترین خانهٔ تهران در انتهای شمالی خیابان جردن (آفریقا یا نلسون ماندلا) تقاطع خیابان طاهری و روانپور در منطقهٔ امانیه تهران جای گرفته‌است^[۳][۴] و معماری آن از روی الگوی معماری قصر پتی تریانو (تریانوی کوچک) در کاخ ورسای ساخته شده‌است.^[۴]

کاخ ثابت پاسال پیش از انقلاب، گران‌ترین و بزرگ‌ترین خانهٔ شهر تهران بود.، به‌طوری‌که ارزش آن در آن زمان ۱۵ میلیون دلار آمریکا برآورد شده بود.^[۵]

اگرچه ساخت بنا در سال ۱۳۴۰ (خورشیدی) به پایان رسید، اما با در نظر گرفتن جریان‌های رایج معماری در جهان و حتی در ایران دهه ۱۳۴۰ این بنا به‌هیچ‌وجه به جنبش‌های معماری معاصر و حتی انبوه خانه‌های مدرن که در خیابان پهلوی ساخته می‌شدند همانندی نداشت.^[۶]

کاخ ثابت پاسال یک استخر بزرگ دارد و یک جریان آب، مانند معماری سنتی ایرانی از زیر خانه رد می‌شود. یک تئاتر روباز کوچک در بخشی از باغ در نظر گرفته شده‌است. به موازات باغ و از در ورودی خودروها یک پارکینگ بزرگ برای مهمانی‌های شبانه، طراحی شده که نشان کمی از سلیقه دارد و به پارکینگ یک مرکز خرید می‌ماند. زیربنای خانه نزدیک به دو هزار متر مربع در دو طبقه اصلی و یک طبقه زیرزمین است.^[۶]

گفته می‌شود این خانه از روی اقامتگاه سده هجدهمی مادام دو باری و بعدها ماری آنتوانت، قصر پتی تریانو (تریانوی کوچک) در کاخ ورسای ساخته شده که آنژ-ژاک گابریل آن را طراحی کرده‌است. اما در واقع شباهت‌های این دو بنا به همدیگر، مانند هر دو بنای نئوکلاسیک دیگر، شباهت عام است؛ شمار زیادی از ساختمان‌ها با سبک معماری تریانو در آمریکا، برزیل و رومانی وجود دارند که شباهتشان به مراتب بیش‌تر است. نمای اصلی عمارت ثابت شباهتی انکارناپذیر به نمای جنوبی کاخ سفید دارد که یکی از مشهورترین بناهای نئوکلاسیک محسوب می‌شود.^[۶]

آذین‌های درونی این خانه کار شرکت فرانسوی مزون ژانسِن بود که از اواخر سده ۱۹ (میلادی) برای ثروتمندان و خانواده‌های پادشاهی، طراحی داخلی می‌کرد. بزرگ‌ترین پروژه این شرکت در ایران طراحی خیمه‌های جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران بود. ثابت از حدود ده سال پیش از ساخت این خانه با شرکت ژانسِن (که در ۱۹۷۳ تعطیل شد) آشنایی داشت و حتی در ۱۹۵۰ از ژول لِلو که برای مزون ژانسن کار می‌کرد خواست تا آپارتمانش را در نیویورک طراحی کند.^[۵]

بر پایه دیگر کارهای مزون ژانسن در آن دوره می‌شود گمان برد که در داخل عمارت، پرده‌های ضخیم و تیره (که از بلژیک آورده شده بودند) که از زیر سقف تا کف کشیده شده‌اند. سقف با گچ‌بری کلاسیک اما ساده و بدون ازدحام، دیوارها با کاغذ دیواری بدون طرح و رنگی که با پرده‌ها تناسب دارند، شومینه‌های بزرگ اما ساده با دورکاری سنگ مرمر و مجسمه‌های کلاسیک (با سنگ‌تراشی‌های روح‌الله میرزائی). درهای چوبی سنگین، متعلق به یک قصر فرانسوی بودند و دور آنها گچ‌کاری با طرح گل بود.^[۶]

1.  پرونده «بزرگترین خانه تهران» (خانه «ثابت پاسال» یا «کاخ ورسای ایران») در میراث فرهنگی به کجا رسید؟ ایسنا
2. «(تصاویر) کاخ‌سفید تهران در آستانه تخریب»
3.  «تخریب کاخ ورسای ایران در تضاد با حفظ هویت تهران است». اصلی  
4.  «میراث فرهنگی اجازه ثبت کاخ ثابت پاسال را ندارد». رادیو زمانه  
5.  «ورسای تهران» در آستانه تخریب». رادیو زمانهد 
6.  حسین پورنجات-معمار و شهرساز (۲۸ دی ۱۳۹۳). «عمارت ثابت پاسال: وقتی معماری، تاريخ و ايدئولوژی در هم می‌آميزند»