برج آزادی
برج آزادی که پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، به نام برج شهیاد شناخته می‌شد، یکی از اصلی‌ترین نمادهای شهر تهران است و تقریباً در همه جای دنیا ایران را با این نماد می‌شناسند[۳]. در سال ۱۳۴۹ خورشیدی، توسط حسین امانت،[۴] معمار ایرانی طراحی و توسط مهندس محمد پورفتحی ساخته شد. برج شهیاد، به عنوان نماد «ایرانِ مدرن»[۵] و برای یادبود جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران[۶] در میانه یکی از میدان‌های اصلی غربِ تهران به نام میدان شهیاد و آزادی کنونی طراحی و ساخته شده‌است
معماری برج، تلفیقی از معماری هخامنشی، معماری ساسانی و معماری اسلامی است.[۵] در محوطه زیرین برج، چندین تالار نمایش، نگارخانه، کتابخانه و موزه قرار دارد.[۵
این بنا در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۵۳ با شمارهٔ ثبت ۱۰۰۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[۷
در سال ۱۳۴۵ خورشیدی طرح یک نمادِ شناسایی ایران میان معماران ایرانی به مسابقه گذاشته شد و در پایان طرح مهندس معمار حسین امانت،[۸][۹][۱۰][۱۱] بیست و چهار ساله[۱۲] و دانش‌آموخته دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران برنده و برای ساخت برگزیده شد. عملیات ساخت برج شهیاد در یازدهم آبان ۱۳۴۸ خورشیدی آغاز گردید و پس از بیست و هشت ماه کار، در ۲۴ مهرماه ۱۳۵۰ با نام برج شهیاد به بهره‌برداری رسید.[۱۳]
در جشن گشایش این برج شاهنشاه محمدرضا پهلوی و همسرش شهبانو فرح پهلوی حضور داشتند و از منشور حقوق بشر کوروش بزرگ (نخستین نوشته حقوق بشر از کوروش کبیر، پادشاه هخامنشی) برای نخستین بار در این مکان پرده‌برداری کردند.[۱۴]
در دوران انقلاب ایران (۱۳۵۷) اجتماعاتی در این میدان برپا می‌شد و پس از پیروزی انقلاب نیز برنامه پیشواز از روح‌الله خمینی در بازگشت از پاریس به تهران در این میدان انجام و نام آن نیز از میدان شهیاد به میدان آزادی دگرگون شد.[۱۵] در هنگام انقلاب شعارهایی بر روی پایه‌های برج نوشته شد.
در هفته‌های پس از انتخابات ریاست جمهوری دهم ایران، میدان آزادی محل گردهمایی‌های برخی از معترضان به نتایج انتخابات بوده‌است و دوباره شعارهایی بر روی پایه‌های برج درج گردید.[۱۵]
بر پایه نظرسنجی‌های انجام شده، بیش‌ترِ شهروندان تهرانی برج آزادی را به عنوان نماد شهر تهران معرفی کرده‌اند.[۱۶]
Reference
- «یک اشتباه تاریخی دربارهٔ برج آزادی»
- ↑ روزنامه اطلاعات مورخ ۱۵ مهر ۱۳۵۰
- ↑ نگاهی به نماد شهری و جایگاه آن‌ها در شهرنشینی بایگانی‌شده Wayback Machine – خورشیدچهر، حسن ظهوری (گفتگو با دکتر ناصر فکوهی)
- ↑ گفتگو با حسین امانت، و حسن جم سوار طراح بنام ایرانی ساکن ایتالیا .میدان و برج آزادی تهران، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ ۵سقف برج آزادی تهران آسیب دیده‌است، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ نماد ایرانِ مدرن چگونه در غرب تهران خانه کرد؟، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ «سازمان میراث فرهنگی و صنایع‌دستی و گردشگری».
- ↑ Bahá’í community of Canada, Hossein Amanat.
- ↑ Azadi Tower at Structurae.de
- ↑ Experts propose program to save Azadi Tower
- ↑ Azadi Tower Completed (Iranian History 1972 AD)
- ↑ گفتگو با حسین امانت، طراح میدان و برج آزادی تهران بی‌بی‌سی
- ↑ http://tarikhirani.ir/fa/news
- “BBC فارسی – ایران – ‘برج آزادی پس از۲۰ سال شسته می‌شود‘“
- ↑ نظرسنجی تلفنی از مردم تهران درباره نمادهای هویتی شهر تهران–