مدرسه عباسقلی‌خان

مدرسه علمیه عباسقلی‌خان شاملو معروف به مدرسه عباسقلی‌خان مربوط به سدهٔ ۱۱ ه‍.ق است که توسط عباسقلی‌خان بیگلربیگی در سال ۱۰۷۷ق ساخته شده و نام سازنده در کتیبه سردر ورودی مدرسه ذکر شده‌است[۱] و در مشهد، ابتدای خیابان صفوی واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۶ تیر ۱۳۵۷ با شمارهٔ ثبت ۱۶۱۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[۲] این مدرسه، امروزه از مدارس حوزه علمیه مشهد است و در ابتدای خیابان نواب صفوی، در حاشیه زیرگذر، در کنار حرم رضوی قرار دارد

بنای مدرسه چهار ایوانی و در دو طبقه می‌باشد. فضای کلی این مدرسه مستطیل است که دور تا دور ساختمان، حجره‌هایی برای سکونت طلاب قرار دارد. تعداد حجره‌ها به 104 عدد می‌رسد و رو به روی هر حجره، غرفه‌ای مشرف به صحن وسیع مدرسه وجود دارد. مدرسه همچنین در حدود 12 راه پله دارد که طبقات را بهم متصل می‌کند. این مدرسه تماماً با آجر ساخته شده و دارای تزئیناتی اعم از کاشی‌کاری و مقرنس‌کاری سردر ورودی ایوان‌ها و حجرات و رواق‌ها است.[۳] سردر این مدرسه در جریان توسعه حرم و تعریض خیابان نواب صفوی، به عنوان یکی از آثار تاریخی – مذهبی، بدون تخریب شکل ظاهری به عقب کشیده شد و اکنون در حاشیه ضلع جنوبی خیابان واقع شده‌است.[۴]

  1. فاضل، محمود (۱۳۵۱ش). مدارس قدیم مشهد. مشهد.
  2.  «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر».
  3.  لؤلؤیی، کیوان (۱۳۷۷ش). مدارس چهار ایوانی خراسان.)
  4. http://www.mashamloo.com/tabid/273/Default.aspx.