مسجد جامعه ساوه
مسجد جامع ساوه از اولین مسجدهایی است که در ایران و در شهر ساوه ساخته شده و طی دورههای مختلف توسط هنرمندان ایرانی تزئین و مرمت شدهاست. بهطوریکه نوسازیهای انجامشده موجب شدهاست که اثری از بنای اولیه مسجد در روزگار کنونی باقی نماند. این مسجد تماماً از خشت و گل ساختهاست و در نوع خود بینظیر میباشد.این مسجد مشتمل بر یک صحن و گنبدی در جنوب، دو ایوان، یک مناره، چند شبستان، محرابهایی متعدد و قدیمی با خطوط کوفی و دو محراب از دوره صفویه با خط ثلث است
خصوصیت این بنای تاریخی-مذهبی آن است که نمودهایی از سه مقطع تاریخی (قبل از اسلام، قرون اولیه اسلام و دوران صفوی) در آن دیده میشود. آثار و بقایای موجود بیانگر این مطلب است که در مکان مسجد فعلی در دوران ایران باستان، آتشکده بوده و در دوره اسلامی تبدیل به مسجد شدهاست
این مسجد در جنوبیترین نقطه شهر ساوه، در انتهای خیابان سلمان ساوجی واقع است.
در دو گوشه ضلع جنوبی مسجد، ساختمانی است خشتی و گلی به شکل علامت بعلاوه، (متقاطع) که از وجود آتشکده در روزگار پیش از اسلام حکایت دارد. تا به حال بهطور دقیق تاریخ بنای مسجد جامع ساوه تعیین نشده است، اما قدیمیترین شیء که در این مجموعه پیدا شده، کتیبههایی است که در سده ۴ هجری قمری نوشته شدهاند؛ بنابراین این مسجد حداقل ۱۰۰۰ سال قدمت دارد.
مسجد جامع ساوه در طول تاریخ تغییرات زیادی کرده؛ گنبدخانه مسجد که یکی از قدیمیترین بخشهای آن است، در سدههای چهارم و پنجم در ضلع جنوبی بنا شده، مناره مسجد متعلق به سده ششم است و ایوان غربی در سده هشتم ساخته شدهاست.
این مسجد مانند شهر ساوه در زمان حمله مغول آسیبهای بسیاری دیدهاست
Reference
- «مسجد جامع ساوه از اولین مساجد ساخته شده در ایران است». خبرگزاری قرآنی ایران
- داود نعیمی (۱۳۸۵)، «فصل سوم: دیدنیهای باستانی و دینی»، افتخارآفرینان استان مرکزی، کومه، ص. ۹۱، شابک ۹۶۴-۲۵۹۸-۰۹-۴
- «اتمام مرمت ایوان شاگرد مسجد جامع ساوه». پورتال اداره کل میراث فرهنگی استان مرکزی. ۱۹ اوت ۲۰۱۱.
- محمد مهدی بهمنی (۷ مهر ۱۳۸۶). «آشنایی با مسجد جامع ساوه». همشهری آنلاین