گوردخمه اسحاقوند
گوردَخمههای اِسحاقوند یا سکوند، در ۲۵ کیلومتری جنوب غربی هرسین در استان کرمانشاه سه گوردخمه تراشیده شده در کوه هستند که مربوط به دوره ماد میباشند.وبگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه این اثر در تاریخ ۱۲ دی ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۰۴۹۲ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است
مقابر صخرهای که ظاهراً مربوط به دوران قرن هفتم و ششم پ.م. میباشند تصویر ناقصی از هنر و بخصوص معماری مادها بدست میدهند. هرتسفلد کاملترین فهرست مقابر را در اختیار گذاشته است. وی گذشته از مقابر سرزمین پارس شش مقبره برمیشمارد که به نظر میرسد قدیمترین مقبره همان است که ارنست هرتسفلد متأخرش میداند، یعنی رفی برای گذاشتن جنازه، نزدیک سکوند در جنوب کرمانشاه.
هرتسفلد این مقبره را به گئوماتای مغ نسبت میدهد. تنها دلیلش این است که نام سکوند را با نام دژی که کئوماتای مغ در آن به قتل رسیده بوده قابل تطبیق میداند؛ ولی بدیهی است گئوماته که بدست داریوش یکم فاتح کشته شده بوده نمیتوانست افتخار داشتن مقبرهای را داشته باشد. بالای رف سکوند یک هیکل بزرگ و دو هیکل کوچک آدمی در پیرامون آتشگاهی منقوش است. این اشکال غیر متناسب و ناهنجارند. شیوهٔ کار و طرز نقر نقوش بر جسته هنوز با نقوش بر جستهٔ لولوبیان و عیلامیان چندان تفاوتی ندارد.
Reference
- ای.م. دیاکونوف. تاریخ ماد. شابک ۹۶۴-۴۴۵-۱۰۶-۶
- محسنی، حسین و سروقدی، محمدجعفر. باستانشناسی و هنر دوران تاریخی. انتشارات: عفاف. سال ۱۳۷۵.