خانه بروجردی ها
خانهٔ بروجردیها (نطنزی ها) واقع در شهر کاشان در محلهٔ سلطان میراحمد است و در نیمهٔ دوم قرن ۱۳ هجری و در زمان قاجار ساخته شده و به شماره ۱۰۸۳ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شدهاست
این خانه با بادگیرهای قرینه هلالی شکل بر بام تالار و کلاه فرنگی روی آن یکی از زیباترین جلوههای معماری ایرانی است. آن طورکه در کتیبه چهار طرف تالار آن آمدهاست، ساخت بنا به سال ۱۲۹۲ ه-ق بازمیگردد
نقاشی های ارزنده و گچبری های خانه، زیر نظرصنیع الملک، نقاش بزرگ ایران و عموی کمال الملک اجرا شدهاست. صاحب خانه، حاج سید حسن نطنزی از بازرگانهای نطنزی مقیم کاشان و معمار آن استاد علی مریم کاشانی بودهاست. خانه بروجردی اکنون محل اداره میراث فرهنگی کاشان است
قسمت بیرونی خانه بروجردیها در کاشان در حقیقت همان عمارت و حیاطی است که فعلا مورد بازدید علاقه مندان قرار می گیرد و متشکل از راهروی ورودی حیاط مرکزی تالار سر پوشیده و نور گیر فوقانی آن ، ایوان جنوبی ، اطاق های تابستانی و حیاط های خلوت بین اطاق ها و بالاخانه ها می باشد.
بادگیرها و زیرزمین (سرداب) ها، اطاق پنج دری زمستانی که بدنه داخلی آن از گچبری بسیار ظریفی با طرح گل و مرغ تزیین شده است، اطاق های آفتابگیر زمستانی، بهار خواب های حبهه شمالی، طاری قسمت غربی و سایر فضاها است. تالار بزرگ سرپوشیده و حیاط خلوت دو طرف آن با نقاشی های ظریف و هنرمندانه و گچبری های برجسته و بسیار بدیع زینت یافته و سقف آن ا اطراف داخلی، دارای تقسیم بندی ها هندسی رسمی و بزدی بندی است.
درقسمت فوقانی سرپوشیده در بام ، نورگیر فوق العاده جالبی تعبیه شده است که آن در نوع خود منحصر به فردمی باشد سقف ها و بدنه داخلی سرپوشیده و تالارهای جنین آن با نقاشی ها بدیع و طراحی های گل و مرغ و اسلیمی و شکارگاه و نقوش حیوانات در شیوه های متنوع رنگ و روغن و آبرنگ تزیین شده اند قسمت های از بدنه و به خصوص دیوارهای شمالی حیاط مرکزی در قسمت های فقانی و دیوارها بهار خراب و داخا اطاق پنج دری از گچبری های بسیار ظریف باطرح ها ایرانی و به ویژه گل و مرغ زینت یافته است.
Reference
راهنمای گردشگری شهرستانهای کاشان، نوشته رضا صفی پور
صد خانه صد پلان، دکتر حسین فرخ یار، انتشارات دانشگاه آزاد کاشان، ۱۳۹۰