حمام قدیمی اوچ دکان که یکی از حمام‌ های تاریخی اردبیل به شمار می‌ رود، در بافت قدیمی این شهر و در محله ای به همین نام قرار دارد.

این حامم نسبت به دیگر حمام‌ های قدیمی شهر، از اصالت بیشتری برخوردار است و بر مبنای ماده تاریخی که در سنگ‌ نبشته بالای طاق نمای سردر ساخته شده است، بنای حمام در سال ۱۲۵۹ هجری قمری توسط شخصی از خاندان صادقی ساخته‌ شده است. متن کتیبه مشتمل بر سه بیت شعر حاوی نام بانی، ماده تاریخ و توصیف حمام است

معماری بنا

اوچ دکان با نقشه مستطیل شکل دارای بخش‌ های مختلف از جمله ورودی و هشتی پشت سر آن، رختکن، گرمخانه، حوضخانه و بخش‌ های دیگر است. تقسیم‌ بندی شاه‌ نشین‌ های این حمام، منطقی و چشمگیر است و در هر جای از آن، نسبت به وسعتش نقاشی‌ هایی شده است.

این بنا دارای گرمخانه مستطیلی شکل است که به وسیله یک محوطه چهار ضلعی و راهرویی زانویی مانند به سربینه متصل می‌ شود.

دهلیز حمام نیز، محوطه‌ ای است شش ضلعی با شش تاقچه، که بین طاق نماهای هر تاقچه گوشواره‌ ای کوچک ساخته شده است و برروی گنبد کروی کنگره‌ داری قرار داده شده است.

رختکن حمام چهار طاق عریض و کم‌ عمق دارد. تمام سطوح داخلی آن به جز قسمتی از نبش دیوارها با نقاشی‌ های روغنی پوشیدهشده است

ویژگی

ویژگی برجسته حمام اوچ دکان نقاشی‌ های بسیاری است که تقریبا بر تمام سطوح داخلی بنا کشیده شده و مشتمل بر نقوش انسانی، گیاهی و اسلیمی می باشد. بخش قابل توجه از این تزئینات در دوره اخیر با لایه‌ ای از گچ پوشیده شده است.  دیگرقسمت‌ های حمام، سطح دیوارها، آویزها و سطح رختکن نیز متناسب با فضا و وسعت موجود با اسلیمی‌ های گل و برگ ساده یااسلیمی توریقی ساده، صحنه‌ های تشریفاتی مربوط به خادم‌ ها، ترنج، گل‌ های شاه‌ عباسی و گلبرگ‌ های ریز و … با نقاشی‌ هایمختلف مزین شده است و همین تزئین نقاشی از ویژگی‌ های بارز این حمام قدیمی است که ستایش هر بیننده‌ ای را بر می‌ انگیزد.

بنا در اصل دارای دو بخش مردانه وزنانه بوده که اکنون از بخش مردانه آن استفاده می‌ شود و به شماره ۱۲/۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

http://www.citypedia.ir/

https://memaran.ir